Nhiều bệnh nhân trung niên vào viện than phiền với bác sĩ vì mệt mỏi hoặc căng thẳng. Qua thăm khám lâm sàng và các thăm dò cận lâm sàng, bác sĩ không phát hiện thấy một tình trạng bệnh lý thực tổn nào ở họ.
Xây dựng môi trường gia đình, bạn bè, đồng nghiệp hướng tới cuộc sống lành mạnh, khoa học, nhân văn… Trong đó, phải lưu ý rằng nhiều biện pháp phòng chữa bệnh không có cơ sở khoa học, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe đã, đang được lan truyền trong bạn bè, gia đình theo niềm tin một cách mù quáng.
Sau khi trao đổi, bác sĩ thấy bệnh nhân thường là những người năng động, công việc bận rộn hay phải tiếp khách, có nhiều mối quan hệ…, họ thường không có thời gian biểu cố định, có thói quen hút thuốc lá, uống cà phê nhiều lần trong ngày, đặc biệt đôi khi còn dùng những “thực phẩm đặc biệt” theo lời khuyên của bạn bè nhằm nâng cao thể trạng, duy trì tinh thân tỉnh táo khi làm việc. Trong những trường hợp này, bác sĩ thường khuyên họ hãy thay đổi để có lối sống để phù hợp hơn, mà không cần dùng bất cứ một “thực phẩm đặc biệt” nào. Và phần lớn họ đã có một cuộc sống cần bằng và khỏe mạnh hơn. Sau đây là một số lời khuyên của bác sĩ dành cho họ:
1. Sắp xếp thời gian biểu hợp lý
2. Tránh căng thẳng trong giao tiếp
3. Đi ngủ sớm: tránh xem ti vi, đọc sách quá muộn; dậy sớm vào một giờ nhất định để có thể tập thể dục, vệ sinh cá nhân, ăn sáng, đọc tin tức, phác họa công viêc phải làm trong ngày
4. Tập thói quen đi vệ sinh vào một giờ nhất định buổi sáng trước khi ra khỏi nhà: có thể phòng ngừa bệnh táo bón, trĩ, hay nhiễm khuẩn liên quan đến nhà vệ sinh nơi công cộng
5. Lựa chọn cung đường và thời gian phù hợp để tới nơi làm việc để tránh bị tắc đường, tai nạn hoặc những căng thăng không cần thiết
6. Ăn nhiều hơn và đủ dinh dưỡng vào bữa sáng, bữa trưa, tránh ăn quá no vào bữa tối. Chế độ ăn cân đối giữa rau xanh, thịt và tinh bột. Không ăn quá cay và quá mặn, không ăn nhiều thức ăn chiên đi chiên lại, không nên ăn nhiều mỡ, nội tạng động vật, nhiều thịt đỏ, tập thói quen ăn cá
7. Uống nhiều nước, ít nhất 2 lít nước mỗi ngày, cho dù có khát hay không
8. Không nên uống cà phê quá nhiều lần mỗi ngày. Chỉ nên uống một lần vào buổi sáng.
9. Hạn chế lạm dụng rượu bia, có thể uống một ly rượu vang vào buổi tối
10. Tập thói quen rửa tay bằng xà phòng kỹ sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn
11. Lựa chọn các biện pháp tình dục an toàn, điều độ
12. Lựa chọn một môn thể dục, thể thao phù hợp: đi bộ, chạy, tập gym, bơi, cầu lông, tennis, golf… Khi chơi cần phải khởi động đúng cách trước để tránh chấn thương, lưu ý nên uống nhiều nước khoáng, không nên uống rượu bia khi và sau khi chơi thể thao
13. Cần bố trí nhà ở, phòng ngủ ở vị trí thoáng mát về mùa hè, ấm áp về mùa đông, tránh tiếng ồn, khói bụi, tránh ẩm thấp
14. Tìm hiểu và bổ sung kiến thức khoa học về các biện pháp bảo vệ và tăng cường sức khỏe
15. Khám sức khỏe và tư vấn bác sĩ 6 tháng một lần
16. Cần đến bệnh viện càng sớm càng tốt khi có những biểu hiện cấp tính không nên tự ý dùng thuốc và các biện pháp can thiệp tự phát không có ý kiến của bác sĩ
17. Xây dựng môi trường gia đình, bạn bè, đồng nghiệp hướng tới cuộc sống lành mạnh, khoa học, nhân văn… Trong đó, phải lưu ý rằng nhiều biện pháp phòng chữa bệnh không có cơ sở khoa học, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe đã, đang được lan truyền trong bạn bè, gia đình theo niềm tin một cách mù quáng.
BS. Hoàng Bùi Hải
Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
Giảng viên Đại học Y Hà Nội
