Kiến ba khoang thường sống gần đường thoát nước và nguồn nước. Trong những trận mưa lớn hoặc lũ lụt, kiến ba khoang có thể di chuyển đến những vùng khô hơn.

 

Kiến ba khoang sống ở nơi ẩm ướt và có thể có lợi ích cho nông nghiệp. Vì chúng tiêu diệt một số sâu bệnh hại cây trồng. Những con kiến ba khoang trưởng thành bị thu hút bởi đèn sợi đốt và đèn huỳnh quang. Do đó tăng tỷ lệ tiếp xúc với con người.

Buổi tối nếu cửa sổ hoặc cửa ra vào mở, thêm đèn sáng, kiến ba khoang sẽ xuất hiện nhiều. Thực tế kiến ba khoang không cắn hoặc đốt. Nhưng việc vô tình chạm vào nó hoặc đè lên da sẽ khiến nó tiết ra chất lỏng coelomic, có chứa paederin. Đây là một chất rất độc với da. Chất độc này có thể mạnh gấp 15 lần nọc độc của rắn hổ. Do đó, khi da người tiếp xúc sẽ bị gây nên phồng rộp mạnh.

Ảnh hưởng theo mùa đối với sự bùng phát của kiến ba khoang

Khí hậu có ảnh hưởng nổi bật đến các mô hình hoạt động của kiến ba khoang. Và  liên tiếp là các lần dịch viêm da do kiến ba khoang gây nên.

Kiến ba khoang hoạt động mạnh nhất vào mùa mưa. Sau khi thời tiết ẩm ướt bất thường, và khi thời tiết nóng ẩm.  Điều kiện ẩm ướt kích thích kiến hoạt động cao hơn và phạm vi phát tán rộng hơn.  

Đỉnh điểm của bệnh viêm da do kiến ba khoang thường xảy ra nhất vào mùa mưa. Đặc biệt trong các thành phố, tòa nhà cao tầng, chung cư. Các đợt bùng phát tương ứng cũng hay xảy ra sau mùa mưa khi nhiệt độ tăng.

Hiện nay, chúng ta đang cũng thấy kiến ba khoang xuất hiện nhiều trong điều kiện cực kỳ khô nóng mùa hè. Có thể là do kiến ba khoang tìm nơi trú ẩn trong nhà để thoát khỏi cái nóng khắc nghiệt ngoài trời.

  

Kiến ba khoang có thể ảnh hưởng đến con người như thế nào?

Như đã biết, kiến ba khoang không cắn hoặc đốt nhưng máu của chúng có chất độc mạnh gọi là pederin. Có thể gây kích ứng da và mắt.

Nếu bạn nghiền nát bọ cánh cứng, độc tố sẽ được giải phóng và hấp thụ bởi da của bạn. Bọ cánh cứng có thể bị nghiền nát nếu bạn đập chúng như ruồi hoặc muỗi. Chúng có thể gây viêm kết mạc, viêm da nặng (phát ban) và kích ứng da nghiêm trọng nếu da bạn tiếp xúc phải.

Thông thường, có rất ít khó chịu do bệnh viêm da này khi tiếp xúc nhẹ đến trung bình. Trừ khi vùng da đó bị nhiễm trùng. Những người bị ảnh hưởng có thể vô tình truyền  chất độc của kiên ba khoang đến các vùng khác của cơ thể. Chẳng hạn như bộ phận sinh dục hoặc mặt. Nếu vùng quanh mắt bị ảnh hưởng, có thể bạn sẽ bị viêm kết mạc mắt.

Biểu hiện của bệnh viêm da trên cơ thể

Tổn thương thường thấy nhất ở mặt, cổ, thân và cẳng tay. Các tổn thương khi được quan sát vùng da bị ảnh hưởng nằm ở vị trí tiếp xúc với bề mặt da khác. Chẳng hạn như vết lõm của khuỷu tay hoặc nách.

Mặc dù có thể bàn tay, bàn chân bạn đập giết và tiếp xúc ban đầu với kiến ba khoang, nhưng lớp da dày ở lòng bàn tay và lòng bàn chân dường như ít bị ảnh hưởng bởi pederin. Do cấu trúc của lòng bàn tay và bàn chân có lớp da khá dày, nên ít khi bị tổn thương. 

Biểu hiện các triệu chứng tương tự đối với vùng da bị ảnh hưởng quanh mắt.  Hiện tượng chảy nước mắt và viêm kết mạc cũng hay thường gặp. Nhất là gặp ở trẻ em.  Trong một số trường hợp, thị lực và giác mạc vẫn tương đối không bị ảnh hưởng và nguyên vẹn. Tuy nhiên trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, giác mạc có thể bị tổn thương.

Tiến triển của tổn thương do kiến ba khoang “đốt”

Các biểu hiện ban đầu khi bị kiến ba khoang “đốt” bao gồm đỏ da và cảm giác bỏng rát. Tiếp theo là ngứa và kích ứng đau. Sau đó da bạn sẽ xuất hiện mụn mủ và phồng rộp trên da sau 4 ngày.

Các vùng da bị ảnh hưởng vẫn bị kích thích, phồng rộp và đau trong 10 ngày. Chất độc trên tay, hoặc tiếp xúc gần các bộ phận của cơ thể. Có thể lây lan chất độc sang các vùng khác của cơ thể và cho người khác.

Độc tố của kiến ba khoang trên da có thể được tiếp tục truyền đến các vùng khác của cơ thể. Bao gồm cả vùng da mỏng manh xung quanh bộ phận sinh dục và mắt.

Khi vùng da bị tiếp xúc với độc tố kiến ba khoang, vùng da đó sẽ có biểu hiện của bệnh viêm da. Như là bỏng rát, châm chích và ngứa dữ dội, đỏ, đau và sưng. Nặng hơn có thể thấy là các mảng ban đỏ, với sự hiện diện của mụn nước, mụn mủ.  

Khi phản ứng viêm tiến triển, các mảng ban đỏ phát triển thành mụn nước kèm theo phù nề. Vùng da tiếp tục có cảm giác ngứa ngáy và bỏng rát. Sau đó bệnh lui dần với các ban đỏ và mụn mủ dẫn đến các mảng đóng vảy.

Viêm da do độc tố của kiến ba khoang có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần. Thường tự khỏi. Mặc dù một số phương pháp điều trị nhất định có thể làm giảm bớt các triệu chứng và giải quyết nhanh hơn. Sẹo và / hoặc tăng sắc tố giống như nám da có thể xảy ra như một bệnh lý kéo dài sau khi khỏi bệnh.

 

Cách nhận biết chính xác bị kiến ba khoang “đốt”

Viêm da do độc tố của kiến ba khoang có thể bị nhầm lẫn với những bệnh sau: zô-na, chốc lở bóng nước, vảy nến mụn mủ, nhiễm nấm và phản ứng dị ứng.

Mặc dù các biểu hiện có thể giống nhau, nhưng các phương pháp điều trị thích hợp có thể khác nhau.

Bạn có dễ dễ dàng nhận biết được khi bị kiến ba khoang “đốt” khi có các biểu hiện da như trên. Hoặc dựa vào các tiêu chí sau:

• Đầu tiên, hình dạng đặc trưng của tổn thương da như trên sau tiếp xúc với kiến ba khoang.
• Thứ hai, nhận biết về thời tiết (ví dụ như mùa mưa, điều kiện nóng hoặc ẩm ướt) hoặc việc bạn ở gần vùng hay có dịch kiến ba khoang có thể giúp định hướng.
• Cuối cùng, các xét nghiệm tại bệnh viện có thể được tiến hành để loại trừ các bệnh khác. Bạn cũng nên tới bệnh viện nếu tình trạng viêm da tiến triển ngày càng nặng. Hoặc gây khó chịu nhiều.

Xứ trí khi bị kiến ba khoang “đốt”

Sơ cứu

Nếu nhận thấy ngay lập tức (vài phút sau khi tiếp xúc với kiến ba khoang), mọi người nên rửa sạch khu vực tiếp xúc với xà phòng và nước. Có thể đắp gạc ướt hoặc vải thưa lên vùng đó nhằm mục đích làm loãng nồng độ chất độc. Ngoài ra còn giúp giảm đau do bỏng và ngứa. 

Xử trí tại chỗ tại nhà

Vì bệnh viêm da do độc của kiến ba khoang thường sẽ tự khỏi nếu tình trạng nhẹ. Nên xử lý kiến ba khoang “đốt” chủ yếu là làm giảm sự khó chịu trên da của bạn.

Bạn có thể sử dụng các thuốc mỡ bôi ngay để giảm biểu hiện sưng tấy trên da. Kem dưỡng da cũng có tác dụng làm dịu ngứa và giảm viêm do phát ban. Cũng như  có tác dụng giảm nhẹ các triệu chứng. 

Thuốc nhỏ mắt nhân tạo bao gồm thuốc nhỏ có chứa Moisol, homatropine và ciprofloxacin / dexamethasone. Các thuốc được kê đơn cho các trường hợp bị dính lây lên vùng mắt. Đặc biệt nếu bị lây lên vùng mắt. Bạn nên tới bác sĩ khám toàn diện để được kê đơn hợp lý nhất.

Ngoài các biện pháp khắc phục tại chỗ, thuốc chống dị ứng (thuốc kháng histamin) để giảm sự viêm da. 

Trong các trường hợp bao gồm các biểu hiện nhức đầu, sốt và buồn nôn. Bạn có thể sử dụng thuốc hạ sốt, chống nôn như bình thường.

Xử trí trường hợp nặng

Tại bệnh viện, bạn có thể sẽ được tiêm thuốc nếu viêm da. Chẳng hạn như tiếp xúc toàn thân hoặc tiếp xúc với các vùng rất nhạy cảm như bộ phận sinh dục.

Nếu ngứa quá nhiều hoặc gãi các tổn thương có thể dẫn đến vết thương hở; do đó trong những trường hợp nặng, bạn có thể sử dụng thêm thuốc kháng sinh. Việc sử dụng thuốc kháng sinh cần có tư vấn của bác sĩ. Vì hiện nay tình trạng kháng kháng sinh đang rất phổ biến.

Với phương pháp điều trị thích hợp, các tổn thương thường khỏi trong vài ngày đến một tuần, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của da bạn.

Phòng tránh kiến ba khoang

Tránh tiếp xúc với bọ cánh cứng. Tránh nuốt phải. Nếu tiếp xúc với chất độc của kiến ba khoang. Hãy nhanh chóng rửa vùng bị ảnh hưởng ngay lập tức bằng nước xà phòng. Sau đó dùng gạc lạnh, thuốc tùy theo biểu hiện như ở trên.

Đóng cửa ra vào và cửa sổ vào ban đêm khi bất đèn trong nhà. Việc này giúp hạn chế kiến ba khoang bay vào nhà. Mặc quần áo dài tay khi làm việc ban đêm ở nơi thông thoáng.

Thường xuyên vệ sinh xung quanh các tòa nhà cao tầng cũng giúp hạn chế dịch kiến ba khoang phát triển.

Nếu phát hiện kiến ba khoang ở trên da. Bạn nên thổi bay chúng, chứ không nên đập chết.

Ngoài ra, việc sử dụng thuốc trừ sâu cũng có thể giảm lượng kiến ba khoang ở những khu vực đang có dịch. Thuốc trừ sâu có thể được phun cho các khu vực trong nhà, gầm giường và xung quanh lối vào các tòa nhà và ngay bên ngoài các tòa nhà.

Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc trừ sâu ở cả trong nhà và ngoài trời cần được kiểm soát chặt chẽ để tránh ô nhiễm môi trường.

Bạn cũng có thể chuyển sang dùng các loại bóng đèn halogen có thể có tác dụng giảm thu hút đối với kiến ba khoang.

Theo: Băng Giá